Ten artykuł jest fragmentem mojej książki W Końcu Poniedziałek.
Można by pomyśleć, że podjęcie decyzji o kierunku rozwoju kariery intuicyjnie, słuchając swojego wewnętrznego głosu, to zarazem najprostsze i najlepsze rozwiązanie. W końcu, kto lepiej niż my sami zna naszą sytuację i marzenia?
Badania sugerują, że twoja intuicja nie będzie najlepszych najlepszym doradcą podczas wyboru kierunku rozwoju zawodowego.
Dzieje się tak, ponieważ, zgodnie z badaniami Noblisty D. Kahnemana, aby intuicja była pomocna w dokonywaniu wyborów, powinny być spełnione pewne warunki. Autorzy badania piszą: „Aby dokonać jakościowego intuicyjnego osądu, potrzebna jest przewidywalność środowiska, w którym osąd jest wydawany, oraz możliwości jednostki, aby nauczyć się prawidłowości (reguł gry) tego środowiska. Subiektywne doświadczenie nie jest wiarygodnym wskaźnikiem dokładności osądu, jeżeli nie ma spełnionych tych warunków”.
Wiemy stąd, że aby móc dokonywać rozsądnych wyborów wykorzystując intuicję, potrzebujemy trzech warunków: 1) środowisko musi być przewidywalne, 2) potrzebujemy, często podejmować podobne decyzje, 3) potrzebujemy szybkiej informacji zwrotnej.
Poniżej porównałem te trzy warunki na dwóch przykładach. Pierwszy to przykład szachisty, drugi to osoba stojąca przed podjęciem decyzji o zmianie kierunku zawodowego. Zobaczysz, że w przeciwieństwie do szachisty, osoba zastanawiająca się nad kierunkiem rozwoju zawodowego nie spełnia warunków niezbędnych do tego, aby wykorzystać wyłącznie intuicje przy podejmowaniu decyzji.
| Kryteria | Szachista | Osoba przed zmianą zawodową |
| Środowisko | Przewidywane – szachy, mają stałe środowisko i stałe zasady | Nieprzewidywalne – w naszym przypadku mamy do czynienia ze środowiskiem nieregularnymi, ponieważ świat szybko się zmienia, i my się zmieniamy, więc intuicja może pomóc w ograniczonym zakresie. |
| Częstotliwość podejmowania podobnych decyzji | Często – oczywiste | Rzadko – decyzje zawodowe nie są częstymi wyborami, podejmujemy ważne decyzje zazwyczaj raz na kilka lat. |
| Szybka informacja zwrotna | Tak – na zakończenie partii lub nawet szybciej | Nie – często mijają miesiące lub nawet lata, zanim dowiemy się, czy dokonaliśmy właściwego wyboru (gdyż pasja jest budowana, a nie zdobywana) |
W takich sytuacjach jak decyzje zawodowe, nasz niewyszkolony instynkt może popełnić wiele błędów. Co więcej, trudno go wytrenować, aby działał lepiej. Intuicja sprawdza się dobrze w grze w szachy lub innych dziedzinach gdzie jest dość stałe środowisko, duża ilość podejmowanych decyzji i dość szybka informacja zwrotna.
Dlatego poleganie wyłącznie na intuicji jest niewystarczające. Nie oznacza to jednak, że powinieneś ją całkowicie ignorować.
Wybór kierunku rozwoju zawodowego w mojej książce (W końcu poniedziałek) opieramy na systematycznych technikach oceny, wskazówkach i narzędziach, które pomagają unikać błędów poznawczych. Z drugiej strony będzie przestrzeń na słuchanie intuicji i emocji.
Podstawą Metody 14 Kroków opisanej w tej książce jest zbieranie danych o sobie w I części, a następnie, na ich podstawie, krok po kroku, w II części, rozważanie kolejnych elementów spersonalizowanego planu i wyboru kierunku działania.
Dopiero po wykonaniu tej pracy i zgromadzeniu odpowiednich informacji, wykorzystanie intuicyjnego osądu do podjęcia decyzji staje się uzasadnione i wskazane.